روزنامـه وطن امروز: سینما اینستاگرام!

محسن شـهمـیرزادی: داب اسمش وحید خزایی توسط امیر حسین خزایی پیشرفت تکنولوژی درون یک دهه اخیر باعث شده هست فضای مجازی متغیری مـهم درون زندگی انسان‌ها بـه حساب‌‌‌‌‌‌‌‌‌ آید به‌گونـه‌ای کـه نـه‌تنـها درون سبک زندگی و شیوه زیستن کـه حتی درون نوع گفتار، داب اسمش وحید خزایی توسط امیر حسین خزایی نوشتار، تفکر و شیوه اندیشیدن نیز اثر بسزایی داشته باشد، که تا جایی کـه کتابی چون «اینترنت با مغز ما چه کار مـی‌کند» بـه عنوان یکی از آثار پرفروش و اثرگذار درون چند سال اخیر محسوب شود. داب اسمش وحید خزایی توسط امیر حسین خزایی همانطور کـه فضای مجازی بر شیوه اندیشیدن و سبک زندگی آدم‌ها اثر گذاشته است، تاثیر آن روی رشته‌های مختلف هنری از جمله موسیقی، سینما و... داب اسمش وحید خزایی توسط امیر حسین خزایی نیز قابل چشم‌پوشی نیست. سینما درون تعامل با فضای مجازی تحولات قابل توجهی را تجربه کرده هست و درون این مراوده مـی‌توان حکم بـه بازنده بودنش داد. سهم سینما از فضای مجازی قابل مقایسه با سهم فضای مجازی از سینما و اثر‌‌گذاری آن روی هنر هفتم نیست و همـین بهانـه‌ای هست تا نگاهی داشته باشیم بـه تعاملات فضای مجازی و سینما و آینده‌ای کـه باید آن را پیش‌بینی کرد و به قصد اصلاح آن را تغییر داد.
حرف‌‌های بی‌رونق سینما درباره شبکه‌‌های مجازی
یکی از ابعاد مـهم واکنش سینما درون تعامل با فضای مجازی، تولید آثاری با محوریت آن بوده است. آثاری عمدتا دغدغه‌مند کـه در پی بیـان آسیب‌‌های فضای مجازی درون زندگی فردی و جمعی است. البته کـه این آثار بـه انگشتان یک دست نمـی‌رسند و عمدتا از کیفیت بالایی نیز برخوردار نیستند. «جشن دلتنگی» بـه کارگردانی پوریـا آذربایجانی، برجسته‌‌‌‌‌ترین فیلم درون این زمـینـه محسوب مـی‌شود. فیلمـی با بازی بابک حمـیدیـان، مـینا ساداتی، محسن کیـایی، بهنام تشکر و... کـه به‌رغم حضور پررنگ سلبریتی‌‌های سینمایی با اقبال مخاطبان درون گیشـه مواجه نشد. «حریم شخصی» دیگر فیلمـی درباره چالش‌‌های ورود شبکه‌‌های اجتماعی بـه زندگی انسان‌هاست کـه با کارگردانی احمد معظمـی و بازی مـیلاد کی‌مرام، اندیشـه فولادوند، بهنوش بختیـاری، رعنا آزادی‌ور، امـیر آقایی و... کـه اگرچه از فروش بالاتری نسبت بـه «جشن دلتنگی» برخوردار بود اما باز هم درون زمره فیلم‌‌های کم‌رونق سینمای ایران قرار گرفت. «مشکل گیتی» دیگر فیلم مرتبط با این فضاست کـه حمـید فرخ نژاد، رویـا نونـهالی و بهنوش بختیـاری نیز درون آن ایفای نقش مـی‌کنند. فیلم بهرام کاظمـی با توجه بـه مضمون کمدی آن از فروش بیشتری برخوردار شد اما درون نـهایت فروش آن نیز بـه یک مـیلیـارد تومان نرسید. آثار دیگری همچون «رخ دیوانـه» و «عرق سرد» نیز مضمونی مشابه با آثار فوق دارند اما بـه نظر مـی‌رسد پرداخت سینما بـه فضای مجازی از آن جهت کـه پرداختی «سلبی» و تماما منفی هست نتوانسته مخاطب را با خود همراه کند و بیننده از نقد صریح بـه زندگی روزمره خودش احساس خوشایندی به‌دست نمـی‌آورد. از سویی دیگر این آثار عمدتا با ضعف قصه و فیلمنامـه همراه هستند و از همـین جهت شرایط حداقلی به منظور جذب مخاطب را نیز با خود ندارند.
نان سینما به منظور شاخ‌های اینستاگرامـی!
برخلاف سینما کـه از فضای مجازی نتوانسته بهره چندانی ببرد، مـیکروسلبریتی‌‌های فضای مجازی یـا همان شاخ‌‌های اینستاگرام، از بستر اینترنت فرصت بسیـار مناسبی به منظور حضور بر پرده سینما فراهم کرده‌‌‌اند. «رضا پرستش» یـا همان بدل مسی از جمله این افراد هست که بعد از اینکه متوجه شباهت زیـاد خود بـه لیونل مسی شد، با پوشیدن لباس تیم‌ملی آرژانتین و بارسلونا و انتشار عکس‌هایش درون فضای مجازی، توجه مردم را بـه این شباهت جلب کرد. حضور او درون برنامـه‌‌های تلویزیونی چون ایرانیوم و فرمول یک و به رسمـیت شناخته شدن این بدل توسط سیمای ملی موجب شد که تا او بدون هیچ‌گونـه تجربه بازیگری و حضور درون فضای هنری بـه عنوان بازیگر فیلم سینمایی «زیرنظر» بـه کارگردانی مجید صالحی درون کنار رضا عطاران، امـیر جعفری، آزاده صمدی و... ایفای نقش کند. «محمدامـین کریم‌پور» بـه واسطه ویدئوهای طنز خود درون فضای اینستاگرام مطرح شد. ویدئوهایی کـه البته تنـها جنبه سرگرمـی داشتند اما بعد از حضور درون برنامـه‌‌های تلویزیونی «من و شما» و «ایرانیوم» او نیز بدون تجربه بازیگری حرفه‌ای درون فهرست بازیگران فیلم «سرکوفت» قرار گرفت. جواد خواجوی، با داب اسمش‌‌های مشـهدی خود مشـهور شد. دوبله ویدئوهای جذابی کـه با صدا و ایده‌پردازی‌‌‌‌اش مورد توجه مخاطبان اینستاگرامـی خود قرار گرفت. خواجوی البته تجربه مرتبط‌تری با فضای سینمای دارد و تحصیلات آکادمـیک او نیز درون این حوزه است. حضور او درون برنامـه «حالا خورشید» باعث شد که تا وی اعلام کند همزمان درون چند پروژه سینمایی و سریـال از جمله سریـال «سرباز» بـه کارگردانی هادی مقدم‌دوست حضور پیدا کرده است. «مستر تیستر» دیگر شخصیت اینستاگرامـی هست که ذائقه‌‌‌‌‌‌‌آزمایی غذاها موجب شده هست تا وی بـه شـهرت برسد و حضور او درون فیلم «پاستاریونی» درون نقش خودش یعنی مستر تیستر مـی‌تواند یکی از حضورهای مثبت اینستاگرامـی‌ها درون سینما محسوب شود.
سهم سینما از اینستاگرام
در این مـیان فیلم‌‌های سینمایی نیز تلاش داشته‌‌اند که تا در این مراوده به منظور تبلیغ اثر خود سهمـی درون فضای مجازی داشته باشند. انتشار ویدئوهای تقطیع شده و پرحاشیـه از فیلم، ترفند پرکاربردی هست که این روزها برخی فیلم‌‌های سینمایی به‌واسطه آن تلاش دارند درون مـیان کاربران مجازی بـه چشم بیـایند. حضور سلبریتی‌ها درون فضای مجازی و با توجه بـه مخاطبان پرشمار آنـها درون این فضا موجب مـی‌شود بازیگران هر فیلم بـه عنوان یکی از عناصر مـهم تبلیغات فیلم درون فضای مجازی بـه شمار آیند. اما برخی فیلم‌ها نیز از چهره‌‌های اینستاگرامـی به منظور تبلیغات خودشان بهره مـی‌برند. درون این بین فیلم‌‌های سوپرمارکتی و زرد نیز تلاش داشته‌‌اند از چهره‌‌‌هایی به منظور تبلیغ خود استفاده کنند کـه به همان اندازه مبتذل و سخیف هستند. «وحید خزایی» از چهره‌‌های مشـهور و البته مبتذل فضای مجازی کـه با قمـه‌کشی و رفتارهای خارج از هنجار خود مشـهور شده است، درون کلیپی فیلم «دشمن زن»، جدیدترین اثر حسین فرحبخش را تبلیغ مـی‌کرد. این اتفاق درون سایر شخصیت‌ها و در لفافه ادامـه دارد به‌گونـه‌ای کـه اگر مخاطبان و اهالی سینما نسبت بـه این نوع تبلیغ سخیف انتقادی وارد کنند، عوامل فیلم بتوانند خود را بی‌خبر از این تبلیغ و تصمـیم شخصی تبلیغ‌کننده جلوه دهند.
سینما، بازنده مـی‌ماند؟!
تعامل سینما و فضای مجازی نبردی نـه‌چندان برابر را شکل داده هست که از یک سو چهره‌‌های اینستاگرامـی بدون هرگونـه صلاحیت هنری جلوی دوربین‌ها آمده‌‌‌اند، از سوی دیگر تغییر ذائقه مخاطبان و ناتوانی سینماگران موجب شده هست تا فیلم‌های گیشـه‌ای سینما نیز بـه سمت سطحی‌تر شدن و شباهت بـه کلیپ‌‌های اینستاگرامـی حرکت کنند. درون مقابل سهم سینما تنـها بریده‌‌‌هایی از این آثار درون لابه‌لای ویدئوهای اینستاگرامـی هست که آن هم چندان مورد توجه قرار نمـی‌گیرد. حرف‌‌های سینما از فضای مجازی نیز تنـها بـه شکوائیـه‌گویی و آسیب‌شناسی از این فضا باز مـی‌گردد و از این رو نـه‌تنـها مورد اقبال قرار نگرفته بلکه مخاطبان را نیز از سینما دلزده خواهد کرد. تداوم روند کنونی، سینما را بـه عنوان یک بازنده واقعی درون تعامل با فضای مجازی نگه مـی‌دارد و به نظر مـی‌رسد سینماگران حتما موضعی مشخص و محدوده‌ای معین درون تعامل با فضای مجازی مشخص کنند و خلاقیت را اولویت اصلی خود درون این مواجهه قرار دهند که تا در کنار موضع منصفانـه نسبت بـه فضای مجازی، از سطحی شدن و ابتذال خود نیز جلوگیری کنند.

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 06 Jan 2019 18:38:00 +0000